(Entlastungen) Pipilottis Fehler / (Absolutions) Pipilotti’s Mistakes (1988) | Pipilotti Rist (CH) | 11:00 min

Το βίντεο με τίτλο “Absolutions, Pipilotti’s Mistakes” προέρχεται από την πρώιμη περίοδο της καλλιτέχνιδας. Εκείνη την εποχή, η Rist πειραματιζόταν με τις τεχνικές δυνατότητες του βίντεο και εκμεταλλευόταν δημιουργικά τους περιορισμούς και τα τεχνικά σφάλματά του, όπως απεικονίζεται σε αυτό το έργο. Με τη συνοδεία ζωηρών τυμπάνων, βλέπουμε μια γυναίκα που πέφτει, ξεγλιστρά από έναν τοίχο και βυθίζεται στο νερό – αλλά δεν υπάρχει κανένα στιγμιότυπο που να μην είναι παραμορφωμένο, κατακερματισμένο ή αναπαραγόμενο σε γρήγορη ή αργή ταχύτητα. Αυτές οι ακραίες τροποποιήσεις της εικόνας προκαλούν τους συνήθης τρόπους της οπτικής αντίληψης. Το να εκτεθεί κανείς στο “Absolutions, Pipilotti’s Mistakes” σημαίνει ότι αναλαμβάνει την πρόκληση ως θεατής.

You Called Me Jacky (1990) | Pipilotti Rist (CH) | 04:12 min

Στο “You Called Me Jacky”, η Rist παρουσιάζεται με ανδρόγυνα ρούχα, κάνοντας πως τραγουδά ένα τραγούδι από τον άνδρα τραγουδιστή Kevin Coyne. Η ερμηνεία της είναι δυναμική, χιουμοριστική, αμήχανη και παθιασμένη – συνοπτικά, πολυσύνθετη για να να ταξινομήσει κανείς το “τύπο” της γυναίκας που είναι. Το ύφος του μουσικού βίντεο “You Called Me Jacky” χαρακτηρίζει το έργο της Rist. Ως καλλιτέχνης που ήρθε στον κόσμο των καλών τεχνών μέσα από την πύλη της ποπ κουλτούρας, η Rist έχει σχεδιάσει σκηνές συναυλιών, έχει σκηνοθετήσει βίντεο για τοπικά συγκροτήματα και έχει συμμετάσχει σε δικό της μουσικό συγκρότημα. Έχει χρησιμοποιήσει τραγούδια και σε άλλα βίντεο της. Στο “You Called Me Jacky”, η Rist δημιουργεί μια συναισθηματική ένταση εναλλάσοντας την εικόνα της με πλάνα διαδρομής σε τρένο. Συνδυάζοντας όχι μόνο δύο σύνολα εικόνων, αλλά και δύο διαφορετικές χρονικές στιγμές, η ερμηνεία της Rist ρέει σαν μια φανταστική μνήμη που διαπερνά το μυαλό. Το ευθύ σκηνοθετικό ύφος της Rist, σε συνδυασμό με το συναισθηματικό τραγούδι του Coyne, φορτίζει το βίντεο με πολλά από τα ίδια συναισθήματα που συνοδεύουν τον χαμένο έρωτα.

I’m Not The Girl Who Misses Much (1986) | Pipilotti Rist (CH) | 07:45 min

Σε αυτό το βίντεο από το 1986, η Pipilotti Rist τραγουδάει, φωνάζει και ουρλιάζει “I’m not the girl who misses much” – ένας στίχος προσαρμοσμένος από το τραγούδι “Happiness is a Warm Gun” των Beatles. Ο πρωτότυπος στίχος ξεκινάει με “She/ Αυτή”: “is not the girl who misses much/ Δεν είναι ένα κορίτσι που χάνει πολλά.” Εδώ λοιπόν, το “αυτή/ she” έχει αντικατασταθεί με το “Ι/ εγώ” – και αντί για την λακωνική αναφορά του John Lennon σε ένα άγριο κορίτσι που δεν χάνει τίποτα, ακούμε μια εξομολόγηση: Είμαι αυτό το κορίτσι. Έτσι θα περιμέναμε μια παράσταση με αυτοπεποίθηση. Όμως σε καμία περίπτωση: η μαντραΐκή επανάληψη του ίδιου μοτίβου, οι εκστατικές χορευτικές κινήσεις (μερικές φορές επιταχυνόμενες, μερικές φορές επιβραδυνόμενες) και η συνεχής διατάραξη της εικόνας συνδυάζονται για να δώσουν την εντύπωση μιας απεγνωσμένης, και υπερβολικής εκτέλεσης. Κάθε προσδοκία για μια άψογη αυτοπροσωπογράφια μπροστά στην κάμερα ανατρέπεται ανελέητα. Το έργο “I’m not the Girl who misses much” δημιουργήθηκε ενώ η Rist σπούδαζε στη Βασιλεία, και συγκαταλέγεται στα πιο προβαλλόμενα και πολυσυζητημένα βίντεο της καλλιτέχνιδας. Έχει ερμηνευτεί ως σχόλιο για τον αμφίσημο ρόλο των γυναικών στη μουσική βιομηχανία ή στα μέσα ενημέρωσης στο σύνολό τους. Το “I’m not the Girl who misses much” προτείνει μια διέξοδο από το δίλημμα: μόνο με την ενεργό, σκόπιμη και δημιουργική χειραγώγηση του περιθωρίου των σφαλμάτων που είναι εγγενή στο σύστημα – στην περίπτωσή μας, η παραμόρφωση σε συνδυασμό με την οπτική υπερ- και υπο-προώθηση – οι γυναίκες μπορούν να πετύχουν και να καθορίσουν την δική τους εικόνα.

I Want To See How You See (or a Portrait of Cornelia Providoli) (2003) | Pipilotti Rist (CH) | 05:16 min

Βλέπω

Εσύ βλέπεις

Βλέπω εσένα να βλέπεις

Εσύ βλέπεις εμένα να βλέπω

Θέλω να δω πώς βλέπεις

Εσύ θέλεις να δεις πώς βλέπω

Θέλω να δείξω πώς βλέπω

Εσύ θέλεις να δείξεις πώς βλέπεις

Τα δάχτυλα είναι η Αφρική

Το νύχι μεγαλώνει μέσα στη σάρκα

Θέλοντας να είναι ένοχο (ή είμαι ένοχος)

Το στήθος είναι η Ευρώπη

Η θηλή εισέρχεται προς τα μέσα

Θέλοντας να κάνει θυσία

Τα δόντια είναι η Ασία

Το δόντι κυλάει αργά προς τον θάνατο

Θέλοντας να πεθάνει για σένα

Μια γυναίκα με ροζ φόρεμα σηκώνεται από την καρέκλα της και κατευθύνεται προς το κιγκλίδωμα της βεράντας. Ένα όμορφο τοπίο με καταπράσινα λιβάδια, σκούρα ελάτα και μια αχνογάλανη οροσειρά στο βάθος ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια της. Την ίδια στιγμή εισάγεται ο ήχος στη σκηνή: ένα ονειρικό, νοσταλγικό τραγούδι που υπόκειται από καθημερινούς θορύβους. Με την ταινία της “I Want to See How You See”, η Pipilotti Rist δημιούργησε μια ωδή στην έννοια του βλέπειν και την αντίληψη. Στο τραγούδι τραγουδάει για την επιθυμία να δει τον κόσμο μέσα από τα μάτια των άλλων. Η καλλιτέχνιδα περιπλανιέται στα δωμάτια με την κάμερά της, εξερευνώντας τα σώματα και θολώνοντας τα όρια μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού, με την υποστήριξη της ψηφιακής επεξεργασίας εικόνας. “Χωρίς σεβασμό για την τεχνολογία, οδηγούμαι ενάντια στον ήλιο προς τον υπολογιστή και αναμειγνύω τις εικόνες λίγο πριν και πίσω από τα βλέφαρα με τη γλώσσα του εγκεφάλου μου”, όπως το περιέγραψε ποιητικά.

Ωστόσο, το “I Want to See How You See” είναι επίσης ένα παράδειγμα της συνεργατικής καλλιτεχνικής πρακτικής της Rist. Παρήγαγε τον ήχο της ταινίας με τον Anders Guggisberg, ένα συνάδελφο καλλιτέχνη και μουσικό με τον οποίο συνεργάζεται από το 1995, και αφιέρωσε την ταινία στην Ελβετίδα ιστορικό της τέχνης Cornelia Providoli, η οποία όχι μόνο εμφανίζεται ως πρωταγωνίστρια του έργου, αλλά με την οποία έχει έχει επίσης συνεργαστεί σε αρκετά βιβλιογραφικά έργα.